اعمال شانزدهمین روز از ماه رمضان

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در رابطه با ماه رمضان فرمودند رمضان ماهی است که ابتدایش رحمت، میانه‌اش مغفرت و پایانش اجابت و آزادی از آتش جهنم است.اعمال مستحبی فراوانی در مفاتیح الجنان و کتب روایی برای روز و شب شانزدهم رمضان توصیه شده که به برخی از آنها می پردازیم.
 
نماز روز شانزدهم
در کتاب چهل حدیث آمده است
مَرْوِیَّهٌ عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله)‏ فَمَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَهِ السَّادِسَهَ عَشْرَهَ اثْنَتَیْ عَشْرَهَ بِالْحَمْدِ وَ التَّکَاثُرِ اثْنَتَیْ عَشْرَهَ مَرَّهً خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ رَیَّانُ یُنَادِی بِالشَّهَادَتَیْنِ وَ یَدْخُلُ فِی الْجَنَّهِ بِغَیْرِ حِسَابٍ
از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده است هر کس در شب شانزدهم ماه رمضان، این نماز را بخواند، دوازده رکعت که در هر رکعت یک بار حمد و دوازده بار سوره تکاثر را قرائت کند، از قبر بیرون می آید در حالیکه چهره او زیبا است و منادی ندا می دهد به شهادت آنکه خدایی جز خدای یگانه نیست تا زمانی که روز قیامت بیاید، به او امر می شود که بدون حساب به سوی بهشت برو.
 
دعای شب شانزدهم رمضان
در کتاب اقبال الاعمال آمده است پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در شب شانزدهم رمضان این دعا را می خواندند:
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ
ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا،
یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یا رَحْمَانُ
ای رحمت‌ گستر ای رحمت‌ گستر، ای رحمت‌ گستر ای رحمت‌ گستر، ای رحمت‌ گستر ای رحمت‌ گستر، ای رحمت‌ گستر ای رحمت‌ گستر،
یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ
ای مهربان ای مهربان، ای مهربان مهربان، ای مهربان ای مهربان، ای مهربان ای مهربان،
یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ
ای بسیار آمرزنده ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده ای بسیار آمرزنده،
یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ
ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان.
یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ
ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز، ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز، ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز، ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز،
یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ
ای بلندپایه ای بلند پایه، ای بلندپایه ای بلندپایه، ای بلندپایه ای بلندپایه، ای بلندپایه ای بلندپایه،
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِی إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیم‏
بر محمّد و آل محمّد درود فرست، به راستی که تو بسیار آمرزنده و مهربانی.
 
دعای روز شانزدهم ماه رمضان
در کتاب مفاتیح الجنان دعای روز شانزدهم ماه رمضان بدین شرح است
بسم الله الرحمن الرحیم
اَللّهُمَّ وَفِّقْنی فیهِ لِمُوافَقَةِ الاْبْرارِ وَجَنِّبْنی فیهِ مُرافَقَةَ الاْشْرارِ وَآوِنی فیهِ بِرَحْمَتِکَ اِلی دارِ الْقَرارِ بِاِلهِیَّتِکَ یا إلَهَ العالَمین.
خدایا موفقم دار در این ماه به همراهی کردن با نیکان و دورم دار در آن از رفاقت با اشرار و جایم ده در آن به وسیله رحمت خود به خانه قرار و آرامش به معبودیت خود ای معبود جهانیان.
 
اعمال مشترک ماه رمضان
به نقل از سید بن طاوس که از حضرت امام جعفر صادق و امام موسی کاظم (علیهم السلام )روایت کرده اند اعمالی هستند که در تمامی روز ها و شب های ماه مبارک رمضان سفاش به انجام آنها شده است از جمله آن ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
دعاهایی که بعد از هر نماز می توان خواند عبارتند از:

1.اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فِی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنی فی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، وَسَعَةِ رِزْقٍ، وَلا تُخْلِنی مِنْ تِلْکَ الْمواقِفِ الْکَریمَةِ، وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ، وَزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَفی جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاَْخِرَةِ فَکُنْ لی، اَللّهُمَّ اِنّی اَساَلُکَ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الاََمْرِ الَْمحْتُومِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، مِنَ الْقَضاءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ، اَنْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ، الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، واجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقی، وَتُؤدِّی عَنّی اَمانَتی وَدَیْنی آمینَ رَبَّ الْعالَمین.
خدایا! در این سال و هر سال، تا زمانی که عمرم باقی است و در آسایش و گشایش روزی به سر می برم، زیارت خانه ات بیت الحرام را نصیبم گردان. و مرا از درک موقف های گرامی و دیدن مکان‌های شریف و زیارت قبر پیغمبرت که درودت بر او و آلش باد محروم مکن.
و در برآوردن جمیع احتیاجات دنیا و آخرتم یاریام کن. ای خدا! از تو درخواست می‌کنم هر آنچه از قضا و قَدَرت را که در شب قدر حتمی قرار دادی و دیگر برگشت و تغییری نمی‌پذیرد، مرا از حجاج بیت الحرامت قرار دهی. حاجیانی که حجشان پسندیده، سعیشان پذیرفته، گناهانشان آمرزیده و اعمال بدشان بخشیده شده است. و عمر طولانی در راه بندگی ات و روزیام را فراوان قرار ده و امانت‌ها و قرضم را ادا فرما.

2.یا عَلِیُّ یا عَظیمُ، یا غَفُورُ یا رَحیمُ، اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیءٌ وَهُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ، وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَکَرَّمْتَهْ، وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ، الَّذی اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ، هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانَ، وَجَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَلا یُمَنُّ عَلَیْکَ، مُنَّ عَلَیَّ بِفَکاکِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنَّ عَلَیْهِ، وَاَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
ای خدای بلند مقام, ای بزرگوار, ای آمرزنده, ای مهربان! تویی خدای بزرگ که هیچ مانندی ندارد و به گفتار و کردار خلق شنوا و بینا است. و این ماهی که مقامش را بلند گردانیدی و بر دیگر ماه‌ها کرامت و شرافت بخشیدی, و روزه اش را بر من واجب گردانیدی, ماه رمضان است.
ماهی که در آن قرآن را برای راهنمایی مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستادی و شب قدر را در این ماه مقرر داشتی و نیز آن شب را بر هزار ماه برتری دادی; پس ای خدای صاحب منت که هیچکس بر تو منت ندارد, در میان آن همه بندگانت که منت گزارده ای بر من منت گزار و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت همیشگی داخل گردان! به حق رحمت بی پایانت ای مهربان‌ترین مهربانان.

3.اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ، اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جائِعٍ، اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ، اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ، اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ، اَللّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ، اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ، اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ، اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ، اللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ، اَللّهُمَّ غَیِّر سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ، اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ.
ای خدا تو بر اهل قبرها نشاط و شادمانی عطا کن؛ فقیران را بی نیاز گردان؛ خدایا گرسنگان را سیر گردان؛ برهنگان را لباس بپوشان؛ خدا بدهی برهکاران را ادا فرما؛ سوگواران را دل شاد ساز؛ خدایا هر غریبی را به وطن باز رسان؛ هر اسیری را آزادی بخش؛ خدایا فسادگران در کار مسلمانان را اصلاح فرما؛ بیماران را شفا عنایت کن؛ ای خدا به غنای خود جلو فقر ما را ببند؛ بدی‌ های ما را به خوبی صفایت تغییر ده؛ خدایا دیَن ما را ادا فرما و ناداری ما را به دارایی و بی نیازی بدل گردان که تو بر هر چیز توانایی.

منبع: سایت راسخون